Spor Hukuku Ve Tahkim Futbolda Tahkim Uygulamaları
I. GİRİŞ
Günümüzde spor, sadece bir fiziksel aktivite değil bunun da ötesinde; ekonomik, kültürel ve toplumsal bir etki alanına sahip küresel bir sektöre dönüşmüştür. Bu dönüşüm, beraberinde karmaşık ilişki ağlarını ve hukuki sorunları da getirmiştir. Spor faaliyetlerinin artan ekonomik ve sosyal etkisi, bu alandaki hukuki düzenlemelere olan ihtiyacı da artırmıştır. Bu bağlamda, spor hukuku, modern hukuk sistemleri içerisinde özel hukukun bir dalı olarak yapılandırılmış ve sporun dinamik doğasına uygun şekilde sürekli gelişen bir disiplin olarak karşımıza çıkmaktadır. Sporun öznel yapısı gereği ortaya çıkan uyuşmazlıkların hızlı ve adil bir biçimde çözümlenebilmesi adına sporda tahkim müessesesi önemli bir rol üstlenmiştir.
II. GENEL OLARAK SPOR HUKUKU VE UYUŞMAZLIKLARI
Spor Hukukunun Tanımı ve Önemi
Spor hukuku; sporcular, kulüpler, federasyonlar ve diğer spor paydaşları arasındaki ilişkileri düzenleyen, spor faaliyetlerinin yasal zeminde sürdürülebilmesini amaçlayan bir hukuk dalıdır. Bu disiplin, sporun kendi iç dinamiklerine uygun şekilde özelleşmiş kuralları barındırır. Spor hukukunun uygulama alanı, kulüpler arası transferlerden doping davalarına, federasyon kararlarının iptaline kadar geniş bir yelpazeye sahiptir.
Uyuşmazlıkların Etkin ve Zamanında Çözümü
Spor faaliyetlerinin zamanla sınırlı, mali boyutu yüksek ve prestij unsuru taşıyan yönleri, yaşanan uyuşmazlıkların gecikmeden sonuçlandırılmasını zorunlu kılmaktadır. Adli yargı süreçlerinin uzun sürmesi, birçok durumda telafisi mümkün olmayan zararlara neden olabilmektedir. Bu nedenle spor hukukunda tahkim, uyuşmazlıkların çözümünde tercih edilen başlıca yollardan biri haline gelmiştir.
Tahkim Kavramı
Tahkim, tarafların aralarındaki uyuşmazlığı devlet mahkemeleri yerine, tarafsız ve uzman hakemlerce çözümlenmesini kabul ettikleri alternatif bir uyuşmazlık çözüm yoludur. Ayrıca tahkim ülkemizde de yeni bir kavram olmamakla birlikte, Türkiye’de tahkim uygulamaları 1927 tarihli Hukuk Muhakemeleri Usulü Kanunu (HMUK) ile başlamış ve zaman içerisinde tahkim alanında önem taşıyan çeşitli milletlerarası sözleşmelere de taraf olunarak desteklenmiştir. Bu sözleşmeler arasında, “Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkında New York Sözleşmesi, “Milletlerarası Ticari Tahkim’e ilişkin Avrupa Sözleşmesi (Cenevre) ve Washington Sözleşmesi Olarak bilinen, Dünya Bankası (ICSID) sözleşmeleri yer almaktadır.
Spor Hukukunda Tahkim Uygulamaları
Spor hukuku da genel tahkim anlayışı içerisinde kendine yer bulmuş ve spor alanındaki uyuşmazlıkların çözümü için tahkim kurulları oluşturulmuştur. Spor hukukunda tahkim, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde önemli bir rol oynamaktadır. Uluslararası arenada en bilinen tahkim kurumu Spor Tahkim Mahkemesi (Court of Arbitration for Sport – CAS), olup sporla ilgili birçok uyuşmazlığı çözmektedir. İsviçre’nin Lozan kentinde bulunan CAS, uluslararası düzeyde faaliyet gösterir ve FIFA, IOC gibi kuruluşlarla iş birliği içerisindedir. Türkiye'de ise Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Tahkim Kurulu ve diğer branşlar için ise Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde kurulan Spor Genel Müdürlüğü Tahkim Kurulu bu görevi yerine getirmektedir.
Bu kurullar, hızlı, bağımsız ve uzman kişilerden oluşan bir yargılama süreci sunarak adli sistemin üzerindeki yükü azaltmaktadır. Ayrıca, verilen kararların kesin olması, başvuru süreçlerini sonlandırarak tarafların zaman ve kaynak tasarrufu elde etmesini sağlamaktadır. Örneğin; Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu Talimatı’nın 14. maddesine göre; Kurulun futbol faaliyetlerinin yönetimi ve disiplinine ilişkin kararları kesindir; (Talimatta yer alan istisnalara ilişkin hükümler saklı olmak üzere) idari veya yargısal mercilerin onayına tabi olmadığı gibi, bu kararlara karşı idari veya yargısal mercilere de başvurulamaz.
III. FUTBOLDA TAHKİM
Futbol, spor dalları arasında en yaygın olanı olması ve aynı zamanda dünya genelinde en fazla profesyonelleşmiş spor branşı olması nedeniyle tahkim uygulamalarının en sık karşılaşıldığı alanlardan biridir. Transfer anlaşmazlıkları, sözleşme ihlalleri, lisans işlemleri, disiplin cezaları, yönetim kurulu kararları gibi çok çeşitli konular, futbol tahkim kurullarının gündemini oluşturmaktadır.
Türkiye’de futbol alanında en yetkili yargı mercii TFF Tahkim Kurulu’dur. Bu kurul, Türk Futbol Federasyonu nezdinde yer alan kurullarının kararlarına karşı yapılan itirazları değerlendirir. Ayrıca futbolcular, kulüpler ve diğer ilgili taraflar arasındaki anlaşmazlıkları inceleyerek bağlayıcı kararlar verir.
Türkiye Futbol Federasyonu Tahkim Kurulu’nun Görevleri
Türkiye Futbol Federasyonu (TFF), 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un 3. maddesi uyarınca, Türkiye'deki her türlü futbol faaliyetini düzenleme, yürütme ve denetleme yetkisine sahiptir. Bu kapsamda TFF bünyesinde faaliyet gösteren TFF Tahkim Kurulu, federasyonun karar alma süreçlerinde en üst düzey yargı organı olarak görev yapmakta; TFF ve bağlı kurullarınca alınan kararlara karşı yapılan itirazları inceleyip kesin olarak karara bağlamaktadır. Kurulun temel amacı, futbol faaliyetleri çerçevesinde doğan hukuki uyuşmazlıkları tarafsız ve bağımsız bir şekilde sonuçlandırmaktır.
Tahkim Kurulu üyeleri, TFF Yönetim Kurulu tarafından atanır. Ancak bu atamalar, belirli kriterler çerçevesinde ve bağımsızlık ilkesine uygun olarak yapılmak zorundadır. Üyelerin çoğunluğunun hukuk fakültesi mezunu olması ve en az 10 yıllık mesleki deneyime sahip bulunması gereklidir. Bu kriterler, kurulun hukuki niteliği ve görevlerinin adil bir şekilde yürütülmesi açısından önemlidir.
Futbol Tahkim Kurulu, bir başkan, bir başkan vekili ve beş üye olmak üzere toplam yedi kişiden oluşur. Ayrıca, asil üyelerin görevi bırakması üzerine kurulda meydana gelen boşluğu doldurmak için altı yedek üye bulunmaktadır. Tahkim Kurulu, kararlarını oy çokluğu esasına göre almaktadır. Karar alma sürecinde bağımsızlık, tarafsızlık ve uzmanlık ilkeleri ön planda tutulmaktadır.
Tahkim Kurulu'nun başlıca görevleri şunlardır:
• TFF Yönetim Kurulu, Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu (PFDK), Amatör Futbol Disiplin Kurulu (AFDK) ve Uyuşmazlık Çözüm Kurulu (UÇK) tarafından verilen kararlara karşı yapılan itirazları inceleyerek nihai kararı vermek,
• Profesyonel futbolcu sözleşmelerinden doğan ihtilaflarda son kararı vermek,
• TFF statü ve talimatlarına aykırı işlemlerle ilgili yapılan başvuruları değerlendirmek,
• Lisans, transfer ve disiplin işlemleri ile ilgili verilen cezalara yönelik yapılan itirazları karara bağlamak.
Tahkim Kurulu, kendisine yapılan başvuruları genellikle dosya üzerinden inceler. Ancak tarafların talebi doğrultusunda duruşmalı yargılama da yapılabilir. TFF Tahkim Kurulu’nun verdiği kararlar, federasyon bünyesindeki en yüksek yargı merciinin kararları olması nedeniyle kesin nitelik taşımaktadır ve bu kararlara karşı TFF nezdinde başka bir itiraz yolu bulunmamaktadır. Ancak, yalnızca yetki aşımı, açık usul hataları veya hakkaniyete aykırılık gibi sınırlı hâllerde adli yargı mercilerine başvuru imkânı söz konusu olabilmektedir.
Sonuç olarak, Tahkim Kurulu; futbolun hem hukuki hem de yönetsel düzen içerisinde sürdürülmesinde temel bir rol oynamakta, sporun kendine özgü yapısına uygun hızlı ve etkin bir yargı mekanizması sunarak spor hukukunun kurumsallaşmasına önemli katkı sağlamaktadır.
IV. SONUÇ
Spor hukuku, farklı hukuk dallarının bir arada uygulandığı ve hızla gelişen yapısı ile günümüzde önemli bir yere sahip olup uyuşmazlıkların çözümünde her zaman karşımıza çıkacaktır. Sporun doğasından kaynaklanan hızlı karar alma gerekliliği ise spor hukukunda tahkimi vazgeçilmez kılmıştır. Tahkim kurulları, gerek ulusal gerekse uluslararası düzeyde, sporun ruhuna uygun hızlı ve uzmanlaşmış yargılama imkanı sunmaktadır. Tahkim kurullarının spor içerisindeki önemi ve konumu göz önüne alındığında, sporun kendine has ruhuna ve kurallarına uygun hızlı yargılamalar yapılabilmesi için tahkim kurullarının spor içerisinde ne kadar gerekli ve önemli olduğu açıktır. Bu bağlamda, tahkim kurullarında sporun içinden gelen ve alanında uzmanlaşmış kişilerin görev alması, kararların hem pratik hem de adil olması açısından büyük önem taşımaktadır.
Özellikle futbol gibi küresel etkiye sahip bir branşta, tahkim mekanizması, hukuki güvenlik ve istikrarın sağlanmasında ayrıca fair-play unsurunun sürdürülebilmesinde temel bir araç olarak öne çıkmaktadır. Sporun diğer dallarında da benzer uyuşmazlıkların artmasıyla birlikte, sadece Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde değil, farklı spor federasyonları çatısı altında da tahkim kurullarının yaygınlaşması kaçınılmaz görünmektedir.
Sonuç olarak, spor tahkimi hem sporun sürdürülebilirliği hem de adil rekabetin korunması açısından vazgeçilmez bir mekanizmadır. Gerek ulusal gerekse uluslararası düzeyde tahkim sistemlerinin güçlendirilmesi, sporun daha güvenli ve profesyonel bir çerçevede yapılmasına olanak sağlayacaktır.
Bülten içeriği genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Detaylı bilgi ya da spesifik sorun veya sorularınız için hukukçunuza danışınız.
Spor Hukuku Ve Tahkim Futbolda Tahkim Uygulamaları
/ Yasal Uyarı
Sayın Ziyaretçimiz;
Internet sitemizde bulunan bilgiler VERDA tarafından, Türkiye Barolar Birliği'nin meslek kuralları ve yürürlükteki Avukatlık Kanunu uyarınca sadece bilgi amaçlı olarak sunulmaktadır.
Bu Internet sitesinde yer alan bilgiler, reklam veya diğer bir ticari amaca hizmet etmemektedir ve bu amaçlarla veya Türkiye Barolar Birliği'nin meslek kurallarına aykırı herhangi diğer bir amaçla kullanılamaz. Ayrıca hiçbir şekilde hukuki tavsiye veya görüş teşkil etmez veya bunların yerine geçmemektedir. Burada yer alan bilgilerden hareketle VERDA ve ziyaretçi arasında avukat-müvekkil ilişkisi doğmaz. Son olarak, burada yer alan bilgiler zaman zaman güncel olmayabilir. Hukuki bir konuda sormak istedikleriniz için irtibat bilgilerimizden bize ulaşabilirsiniz.
VERDA’nın bilgisi ve önceden yazılı onayı olmaksızın, bu siteye atıf yapılamaz veya link verilemez.
Sitemizde yer alan tüm bilgiler, bültenler, marka ve logoya ilişkin tüm fikri mülkiyet hakları VERDA’ya aittir ve VERDA’nın önceden yazılı muvafakati olmadan kopyalanamaz, çoğaltılamaz veya kullanılamaz.
Aşağıda detaylarını okuyabileceğiniz Gizlilik Politikamız kapsamında, sitemizi ziyaretiniz esnasında paylaşmış olduğunuz bilgilerin olması durumunda, söz konusu bilgiler sadece sizlerle irtibata geçmemizin gerekmesi halinde kullanılabilecektir. Bunun haricinde üçüncü kişilerle paylaşılmayacaktır.
Bu Yasal Uyarı ve Gizlilik Politikası’nda değişiklik yapma hakkımız olduğunu belirtir, olası değişikliklerin yine burada yayımlanacağının da altını çizmek isteriz.
/ Gizlilik Politikası
Sitemizi ziyaret etmeniz halinde bizimle her hangi bir kişisel veri paylaşmış olmuyorsunuz.
“İletişim” alanımızdan veya info@verdahukuk.com’a mail atılarak yapılan iş başvuruları kapsamında başvurucunun özgeçmişinde paylaşmış olduğu kişisel veriler (kimlik bilgileri, iletişim bilgileri, eğitim bilgileri gibi özgeçmişte bulunan tüm bilgiler) yalnızca iş başvurusu değerlendirmesinde işlenmektedir.
“Online Borç Ödeme” alanımızdaki uygulama üzerinden yapılan yönlendirmeyle yapılan ödemelerde, sisteme girilen kredi kartı bilgileri VERDA tarafından kaydedilmemektedir. Söz konusu alana yazılan ad, soyad ve irtibat bilgileri ise yalnızca, ödeme yapılan dosya kapsamında bilgi verilmesini gerektiren bir durum halinde, size ulaşabilmek amacıyla kaydedilmektedir.
Kişisel verileriniz, ilgili mevzuatın öngördüğü durumlarda düzenleyici denetleyici kurumlara ve resmi mercilere aktarılabilecektir.
İşlenen veriler ve bilgiler, yasal veya sözleşmesel dosyalama süresi sona erdiğinde tarafımızca uygun görülecek yöntemlerden biri ile silinecek, yok edilecek veya imha edilecektir.
Sitemizdeki çerezleri silebilir, devre dışı bırakabilir ya da engelleyebilirsiniz. Bilgisayarlarında çerez kullanımını devre dışı bırakmış ziyaretçilerimiz de internet sitesini kullanmaya devam edebilir. Ayrıca tüm ziyaretçilerimiz VERDA tarafından kendileri hakkında tutulan bilgileri görmek, değiştirmek ya da silmek için info@verdahukuk.com adresine e-posta göndererek talepte bulunabilirler. Talebin kimlik ve adres bilgilerinizi içermesi ve başvuruya kimliğinizi tevsik edici belgelerin de eklenmesi gerekmektedir.
/ COVID - 19
VERDA
COVID – 19 salgınından kaynaklanan risklere karşı aldığımız tedbirler kapsamında, ekibimizin ofiste bulunmaları gerekmedikçe çalışmalarına uzaktan devam edebilmeleri için gerekli tüm teknolojik ve lojistik altyapı devrededir ve müvekkillerimize verilen hizmetlerin herhangi bir gecikme yaşanmaksızın devam etmesi için her türlü önlem alınmıştır. Hali hazırda ofisimizde fiziksel katılımla çalışma yapılmakta olup, binamızda ve çalışma ofislerimizde detaylı dezenfeksiyon işlemi yapılmıştır. Ayrıca ortak kullanım alanları günlük olarak dezenfekte edilmekte ve ozonlama işlemi yapılmaktadır.