REKLAMLARIN İDARİ DENETİMİ ve REKLAM KURULUNUN İNCELEDİĞİ TİCARİ REKLAMLARA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME
8 Eylül 2020 tarihli 301 sayılı Reklam Kurulu Toplantısı Basın Bülteni, Ticaret Bakanlığı internet sitesinde yayımlanmıştır. Bültende finansal hizmetler, kozmetik ve temizlik ürünleri, sağlık, turizm gibi farklı sektörlerde faaliyet gösteren firmaların reklamlarına yönelik idari para ve reklam durdurma cezaları verilmesine yönelik kararlar mevcuttur.
Ticari reklamların idari denetimi, Reklam Kurulu tarafından uygulanan cezaların niteliği ve uygulanan idari para cezalarının maddi boyutuyla zaman zaman gündeme gelmesi sebebiyle bu bültenimizde Reklam Kurulu kararları ışığında kurulun görev ve yetkileri incelenecektir.
I.Giriş
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61. maddesi uyarınca ticari reklam; ticaret, iş, zanaat veya bir meslekle bağlantılı olarak bir mal veya hizmetin satışını ya da kiralanmasını sağlamak, hedef kitleyi oluşturanları bilgilendirmek veya ikna etmek amacıyla reklam verenler tarafından herhangi bir mecrada yazılı, görsel, işitsel ve benzeri yollarla gerçekleştirilen pazarlama iletişimi niteliğindeki duyurular olarak tanımlanmıştır. Ancak uygulamada ticari reklamlar yasal düzenlemelere aykırı olarak tüketiciyi yanıltıcı ve yönlendirici ibareler ile haksız rekabete yol açabilecek unsurlar içerebilmektedir. Bu nedenle hem tüketicilerin hem rekabetin korunmasını sağlamak amacıyla çeşitli mercilere reklamların denetlenmesi yetkisi verilmiştir. Ticaret Bakanlığı Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren Reklam Kurulu da, reklamların idari denetimini yapmaya yetkili mercilerden birisidir. Reklam Kurulu, denetimleri re’sen yapabileceği gibi, tüketicilerin söz konusu uygulamaya ilişkin e-Devlet üzerinden yapabilecekleri şikâyetler üzerine de harekete geçebilir.
II.Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve Reklam Kurulu
Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, sendikalar ve sivil toplum örgütlerinin temsilcilerinden oluşan Reklam Kurulu, ilk olarak 1995 yılında yürürlüğe giren Mülga 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 17. maddesi uyarınca kurulmuştur. 07.11.2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun döneminde de mülga kanundan farklı olarak üye sayısı azaltılmış ancak görev ve yetkilerinden önemli bir değişikliğe gidilmemiştir.
III.Reklam Kurulu’nun Görev ve Yetkileri
Kurulun görev ve yetkileri genel olarak TKHK ve 03.07.2014 tarih 29049 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Reklam Kurulu Yönetmeliği’nde şu şekilde belirlenmiştir:
IV.301 Sayılı Bülten’de Yer Alan Bazı Kararlar
Şikayet edilen Domestos markalı çamaşır suyu ürününe ilişkin olarak televizyon kanallarında yayınlanan reklam filminde “Domestos’u Durdurulamaz Yapan Nedir? Domestos yüzeylerde saatlerce yaşayabilen Koronavirüsü saniyeler içinde öldürür.(Ekranda beliren yazı:60 saniye içinde) Evinizdeki sık temas edilen yüzeyleri ve zeminleri her gün Domestos ile temizleyin, virüsleri durdurun. Domestos Koronavirüsü öldürür, maksimum hijyen sağlar.” ibarelerine ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır.
Küresel bir salgın haline gelen yeni tip koronavirüs hastalığının bulaşma biçimi ve virüsten korunmaya yönelik ülke çapında alınan önlemler göz önünde bulundurulduğunda; söz konusu reklam filminde yer alan ve tanıtımı yapılan çamaşır suyu ürününün yüzeylerde kullanımının Koronavirüsü durduracağına yönelik ifade ve görüntülerin, tüketiciler nezdinde söz konusu ürünün kullanıldığı yüzeylerde tekrar virüs bulaşının olmayacağı yönünde izlenim uyandırıldığı, bu durumun tüketicileri yanlış yönlendirici ve kamu sağlığını bozucu olacağı tespit edilmiştir.
Kararda; sabun, deterjan gibi çeşitli alternatif temizlik ürünlerinin yüzeylerde bulunan Koronavirüsü etkisiz hale getirebileceğinin genel kabul gördüğü de belirtilmiş ancak söz konusu Domestos reklamının ifadeleri ile söz konusu ürünün yüzeylerde yer alan Koronavirüsü öldürmede diğer temizlik ürünlerine karşı üstün olduğu algısı yaratması sebebiyle Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerine aykırılıktan dolayı reklam veren Unilever Sanayi ve Ticaret Türk A.Ş. hakkında anılan reklamları 3 ay tedbiren durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.
Reklam Kurulu’nun, satıcıya ait www.modaizin.com adresli internet sitesi ve “Modaizin.com” isimli Instagram hesabında yer alan tanıtımları incelemesi üzerine; “Modaizin.com” isimli Instagram hesabında reklamı yapılan ürünlerin tüketiciye gönderilmediği, www.modaizin.com adresli internet sitesinde ise cayma süresinin 7 gün olarak belirtildiği ve www.modaizin.com adresli internet sitesinde “Balenciaga, Chloe, Fendi, Gucci” gibi muhtelif markalara ait ürünlerin satışına yönelik tanıtımların yapıldığı ancak bu ürünlerin “orijinal” olduğunun üretici veya ithalatçı firmalardan alınan fatura vb. belgeler ile ispatlanmamış olduğu tespit edilmiştir.
Açıklanan sebeplerle şikâyet edilen satıcıya Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği ile 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a aykırılıktan 85.480-TL idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları verilmiştir.
Reklam Kurulu bir şikayet üzerine, www.laroche-posay.com.tr adresli internet sitesinde yayınlanan La Roche-Posay markalı “Lipikar”, “Effaclar” ve “Toleriane” isimli ürün serilerinin tanıtımlarına ilişkin tespitlerde bulunmuştur.
Şikayet edilen reklamların sağlık beyanı içeren ve endikasyon belirten ifadeler olması nedeni ile ilgili mevzuatta belirtilen kozmetik ürün tanımını aşan ve yanıltıcı nitelikte olduğu değerlendirmesini yaparak Kozmetik Yönetmeliği’ne, Sağlık Beyanları ile Satışa Sunulan Ürünlerin Sağlık Beyanları Hakkında Yönetmelik’e, Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’ne ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a aykırılık sebebiyle Kurul tarafından reklam veren L’oreal Türkiye Kozmetik San. ve Tic. A.Ş’ye 104.781-TL idari para ve anılan reklamları durdurma cezaları verilmesine karar verilmiştir.
V.Reklam Kurulu’nun Verdiği Kararlara Karşı İtiraz Yolu
Reklam Kurulu tarafından verilen cezalara karşı, idari nitelikteki kararlara itiraz usulü uygulanır. Buna göre 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 2. maddesi gereği ilk derece mahkemesi olarak idare mahkemesinde itiraz edilir. İdare mahkemesinin kararlarına karşı ise İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. ve 46. maddelerinde yer alan üst mahkemeye başvuru yolları mevcuttur.
Ayrıca aynı kanunun ‘’Kanun Yararına Temyiz’’ başlıklı 51. maddesinde Bakanlıkların göreceği lüzum üzerine veya kendiliğinden Danıştay başsavcısına da idare mahkemesin kararını temyiz etme yetkisi verilmiştir.
Bülten içeriği genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Detaylı bilgi ya da spesifik sorun veya sorularınız için hukukçunuza danışınız.
Reklam Kurulu Kararları/ Yasal Uyarı
Sayın Ziyaretçimiz;
Internet sitemizde bulunan bilgiler VERDA tarafından, Türkiye Barolar Birliği'nin meslek kuralları ve yürürlükteki Avukatlık Kanunu uyarınca sadece bilgi amaçlı olarak sunulmaktadır.
Bu Internet sitesinde yer alan bilgiler, reklam veya diğer bir ticari amaca hizmet etmemektedir ve bu amaçlarla veya Türkiye Barolar Birliği'nin meslek kurallarına aykırı herhangi diğer bir amaçla kullanılamaz. Ayrıca hiçbir şekilde hukuki tavsiye veya görüş teşkil etmez veya bunların yerine geçmemektedir. Burada yer alan bilgilerden hareketle VERDA ve ziyaretçi arasında avukat-müvekkil ilişkisi doğmaz. Son olarak, burada yer alan bilgiler zaman zaman güncel olmayabilir. Hukuki bir konuda sormak istedikleriniz için irtibat bilgilerimizden bize ulaşabilirsiniz.
VERDA’nın bilgisi ve önceden yazılı onayı olmaksızın, bu siteye atıf yapılamaz veya link verilemez.
Sitemizde yer alan tüm bilgiler, bültenler, marka ve logoya ilişkin tüm fikri mülkiyet hakları VERDA’ya aittir ve VERDA’nın önceden yazılı muvafakati olmadan kopyalanamaz, çoğaltılamaz veya kullanılamaz.
Aşağıda detaylarını okuyabileceğiniz Gizlilik Politikamız kapsamında, sitemizi ziyaretiniz esnasında paylaşmış olduğunuz bilgilerin olması durumunda, söz konusu bilgiler sadece sizlerle irtibata geçmemizin gerekmesi halinde kullanılabilecektir. Bunun haricinde üçüncü kişilerle paylaşılmayacaktır.
Bu Yasal Uyarı ve Gizlilik Politikası’nda değişiklik yapma hakkımız olduğunu belirtir, olası değişikliklerin yine burada yayımlanacağının da altını çizmek isteriz.
/ Gizlilik Politikası
Sitemizi ziyaret etmeniz halinde bizimle her hangi bir kişisel veri paylaşmış olmuyorsunuz.
“İletişim” alanımızdan veya info@verdahukuk.com’a mail atılarak yapılan iş başvuruları kapsamında başvurucunun özgeçmişinde paylaşmış olduğu kişisel veriler (kimlik bilgileri, iletişim bilgileri, eğitim bilgileri gibi özgeçmişte bulunan tüm bilgiler) yalnızca iş başvurusu değerlendirmesinde işlenmektedir.
“Online Borç Ödeme” alanımızdaki uygulama üzerinden yapılan yönlendirmeyle yapılan ödemelerde, sisteme girilen kredi kartı bilgileri VERDA tarafından kaydedilmemektedir. Söz konusu alana yazılan ad, soyad ve irtibat bilgileri ise yalnızca, ödeme yapılan dosya kapsamında bilgi verilmesini gerektiren bir durum halinde, size ulaşabilmek amacıyla kaydedilmektedir.
Kişisel verileriniz, ilgili mevzuatın öngördüğü durumlarda düzenleyici denetleyici kurumlara ve resmi mercilere aktarılabilecektir.
İşlenen veriler ve bilgiler, yasal veya sözleşmesel dosyalama süresi sona erdiğinde tarafımızca uygun görülecek yöntemlerden biri ile silinecek, yok edilecek veya imha edilecektir.
Sitemizdeki çerezleri silebilir, devre dışı bırakabilir ya da engelleyebilirsiniz. Bilgisayarlarında çerez kullanımını devre dışı bırakmış ziyaretçilerimiz de internet sitesini kullanmaya devam edebilir. Ayrıca tüm ziyaretçilerimiz VERDA tarafından kendileri hakkında tutulan bilgileri görmek, değiştirmek ya da silmek için info@verdahukuk.com adresine e-posta göndererek talepte bulunabilirler. Talebin kimlik ve adres bilgilerinizi içermesi ve başvuruya kimliğinizi tevsik edici belgelerin de eklenmesi gerekmektedir.
/ COVID - 19
VERDA
COVID – 19 salgınından kaynaklanan risklere karşı aldığımız tedbirler kapsamında, ekibimizin ofiste bulunmaları gerekmedikçe çalışmalarına uzaktan devam edebilmeleri için gerekli tüm teknolojik ve lojistik altyapı devrededir ve müvekkillerimize verilen hizmetlerin herhangi bir gecikme yaşanmaksızın devam etmesi için her türlü önlem alınmıştır. Hali hazırda ofisimizde fiziksel katılımla çalışma yapılmakta olup, binamızda ve çalışma ofislerimizde detaylı dezenfeksiyon işlemi yapılmıştır. Ayrıca ortak kullanım alanları günlük olarak dezenfekte edilmekte ve ozonlama işlemi yapılmaktadır.