Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği
SALGIN HASTALIK DÖNEMLERİNDE KISA ÇALIŞMA VE KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ
Son günlerde dünyada etkisini artıran korona virüs salgınının Türkiye’de de etkisini göstermeye başlaması ile birlikte çalışma hayatı da olumsuz şekilde etkilenmeye başladı. Birçok alanda faaliyetlerin durma noktasına geldiği bu dönemde işverenler ve çalışanlar birtakım esnek çalışma yöntemleri geliştirmeye başladılar.
Öncelikle kısa çalışmanın anlamı ve yasal dayanağı hakkında bilgi vermek isteriz;
9 Kasım 2018 tarih ve 30590 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’’ ile birlikte mevcut yönetmeliğe ilişkin birtakım değişiklikler getirilmiş olup; çalışmamızda güncel düzenlemeler açıklanmaktadır.
Yönetmelikte ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebepler düzenleme altına alınmıştır. İşveren bu nedenlerle; işyerinde kısa çalışma yapılması uygulamasına geçebilir.
Kısa çalışma; işyerinin tamamında ya da bir bölümünde çalışma süresinin 1/3 oranında azaltılması veya faaliyetin tamamının 4 hafta boyunca durdurulması şeklinde olacaktır.
Yapılan değişiklik ile deprem, yangın, su baskını, salgın hastalık, seferberlik gibi durumlara ek olarak “işverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine imkân bulunmayan, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması veya faaliyetin tamamen veya kısmen durdurulması ile sonuçlanan dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlar” da Yönetmeliğe dahil edilmiştir.
I.İŞVEREN TARAFINDAN TÜRKİYE İŞ KURUMU’NA BİLDİRİM
Yönetmeliğin 4’üncü maddesinin 1’inci fıkrasına göre; işyerinde kısa çalışma uygulamasına geçecek olan işveren, kısa çalışma ödeneğinden faydalanmak için Türkiye İş Kurumu’na ve varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına yazılı bildirimde bulunmalıdır. Bu bildirimde işveren, genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile zorlayıcı sebeplerin işyerine etkilerini ve zorlayıcı sebebin ne olduğunu belirtmek zorundadır.
Aynı yönetmeliğin 4’üncü maddesinin ikinci fıkrasında yapılan yeni düzenleme ile birlikte işveren bildirimlerinde “işyerinin unvanı, adresi, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikası ve sosyal güvenlik işyeri sicil numarasına” ilaveten “İŞYERİ İŞKUR NUMARISINI” da belirtmek zorundadır.
Ayrıca, ikinci fıkrada yapılan düzenleme ile birlikte işverenler bildirimlerinde; kısa çalışma yaptırılacak işçilerin bilgilerini de belirtmek zorundadır.
II.TÜRKİYE İŞ KURUMUNUN TALEBİ DEĞERLENDİRMESİ
Yönetmeliğin 5’inci maddesinin 2’nci ve 3’üncü fıkrası yapılan değişiklik ile;
‘‘Genel ekonomik, sektörel veya bölgesel kriz ile dışsal etkilerden kaynaklanan dönemsel durumlardan ileri gelen zorlayıcı sebeplerin varlığı, işçi ve işveren sendikaları konfederasyonlarının iddia etmesi ya da bu yönde kuvvetli emarenin bulunması halinde, Yönetim Kurulunca karara bağlanır.
İkinci fıkrada yer alan sebeplerle Yönetim Kurulunca alınmış bir karar bulunmuyorsa işverenlerce yapılan başvurular Kurum birimi tarafından reddedilir.’’
Bu düzenlemeye göre; hiçbir sebeple sınırlı olmadan, dayanak yapılan sebep fark etmeksizin, yönetim kurulunca alınmış bir karar bulunmuyorsa, işverence yapılan başvurular kurum birimi tarafından reddedilecektir.
Bu maddeye eklenmiş olan 5. Fıkra aşağıdaki gibidir;
‘’Uygunluk tespiti tamamlandıktan sonra, kısa çalışma uygulanacak işçi listesinin değiştirilmesine ve/veya işyerinde uygulanan kısa çalışma süresinin arttırılmasına yönelik işveren talepleri, yeni başvuru olarak değerlendirilir.’’
III.KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİN SÜRESİ, MİKTARI, ÖDENMESİ
Yönetmeliğin 7’nci maddesinin 1’inci fıkrasındaki işçiler için öngörülen “16 yaşından büyük” ibaresi kaldırılarak, “işçiler için uygulanan aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçmemek üzere” şeklinde yeniden düzenlenmiştir. Fıkranın güncel haline göre;
Yönetmeliğin 7’inci maddesinin 2’nci fıkrasına göre; “Kısa çalışma ödeneğinin süresi üç ayı aşmamak üzere kısa çalışma süresi kadardır.”
Maddeye eklenen yeni 4’üncü fıkra ile birlikte işverene kısa çalışmanın zaman aralığını belirleme yetkisi getirilmiştir.
“Kısa çalışmanın günlük, haftalık veya aylık çalışma süresi içerisinde yapılacağı zaman aralığı işyerinin gelenekleri ve işin niteliği dikkate alınarak işverence belirlenir.”
Maddenin mevcut sekizinci fıkrası “Kısa çalışma ödeneği, işçinin kendisine, aylık olarak her ayın sonunda ödenir.” aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
“Kısa çalışma yapan işçinin çalışılmayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret ve kısa çalışma ödeneği miktarı, kısa çalışma yapılan süreyle orantılı olarak işveren ve Kurum tarafından ödenir.’’
IV.KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİN DENETİMİ VE DURDURULMASI
Yönetmeliğin 8’inci maddesinde yapılan düzenleme ile birlikte aşağıdaki 1. İle 3. fıkralar eklenmiştir.
Kısa çalışma uygulamasına ilişkin işyerlerinin denetimi iş müfettişlerince yapılır.
(3) Kısa çalışma başvurularında talebin uygunluğunun tespiti için Bakanlık tarafından 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamında yapılan giderler İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanır. Bu kapsamdaki harcamalar için Bakanlık tarafından belirlenecek tutar her ayın 25’inde talep edilir. Talep edilen bu tutar, bildirimin yapıldığı ayın en geç son gününe kadar İşsizlik Sigortası Fonundan, Bakanlığın bildireceği banka hesabına aktarılır. Bu madde kapsamında aktarılan tutarlardan, herhangi bir sebeple Bakanlık hesabında fazla kalan miktarlar, bir sonraki ayda talep edilecek miktardan düşülür. Bu maddede belirtilen tarihlerin hafta sonu tatili veya resmi tatil gününe denk gelmesi halinde takip eden ilk iş günü işlemler gerçekleştirilir. Ödeme işlemi gerçekleştikten sonra giderlere ilişkin bilgi ve belgelerin birer nüshası İşsizlik Sigortası Fonuna gönderilir.”
V.KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNİN KESİLMESİ VE KISA ÇALIŞMANIN ERKEN SONA ERMESİ
Kısa çalışma ödeneği alanların işe girmesi, yaşlılık aylığı almaya başlaması, herhangi bir sebeple silâhaltına alınması, herhangi bir kanundan doğan çalışma ödevi nedeniyle işinden ayrılması hallerinde veya geçici iş göremezlik ödeneğinin başlaması durumunda geçici iş göremezlik ödeneğine konu olan sağlık raporunun başladığı tarih itibariyle kısa çalışma ödeneği kesilmektedir.
Kısa çalışma süreci başladıktan sonra işverenin belirlenen süre öncesinde normal faaliyetine başlaması, Yönetmeliğin 11’inci maddesi uyarınca mümkündür. İşverenin bu yönde karar alması halinde bu durumu Türkiye İş Kurumu birimine, varsa toplu iş sözleşmesi tarafı işçi sendikasına ve işçilere altı işgünü önce yazılı olarak bildirme zorunluluğu bulunmaktadır.
Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği
/ Yasal Uyarı
Sayın Ziyaretçimiz;
Internet sitemizde bulunan bilgiler VERDA tarafından, Türkiye Barolar Birliği'nin meslek kuralları ve yürürlükteki Avukatlık Kanunu uyarınca sadece bilgi amaçlı olarak sunulmaktadır.
Bu Internet sitesinde yer alan bilgiler, reklam veya diğer bir ticari amaca hizmet etmemektedir ve bu amaçlarla veya Türkiye Barolar Birliği'nin meslek kurallarına aykırı herhangi diğer bir amaçla kullanılamaz. Ayrıca hiçbir şekilde hukuki tavsiye veya görüş teşkil etmez veya bunların yerine geçmemektedir. Burada yer alan bilgilerden hareketle VERDA ve ziyaretçi arasında avukat-müvekkil ilişkisi doğmaz. Son olarak, burada yer alan bilgiler zaman zaman güncel olmayabilir. Hukuki bir konuda sormak istedikleriniz için irtibat bilgilerimizden bize ulaşabilirsiniz.
VERDA’nın bilgisi ve önceden yazılı onayı olmaksızın, bu siteye atıf yapılamaz veya link verilemez.
Sitemizde yer alan tüm bilgiler, bültenler, marka ve logoya ilişkin tüm fikri mülkiyet hakları VERDA’ya aittir ve VERDA’nın önceden yazılı muvafakati olmadan kopyalanamaz, çoğaltılamaz veya kullanılamaz.
Aşağıda detaylarını okuyabileceğiniz Gizlilik Politikamız kapsamında, sitemizi ziyaretiniz esnasında paylaşmış olduğunuz bilgilerin olması durumunda, söz konusu bilgiler sadece sizlerle irtibata geçmemizin gerekmesi halinde kullanılabilecektir. Bunun haricinde üçüncü kişilerle paylaşılmayacaktır.
Bu Yasal Uyarı ve Gizlilik Politikası’nda değişiklik yapma hakkımız olduğunu belirtir, olası değişikliklerin yine burada yayımlanacağının da altını çizmek isteriz.
/ Gizlilik Politikası
Sitemizi ziyaret etmeniz halinde bizimle her hangi bir kişisel veri paylaşmış olmuyorsunuz.
“İletişim” alanımızdan veya info@verdahukuk.com’a mail atılarak yapılan iş başvuruları kapsamında başvurucunun özgeçmişinde paylaşmış olduğu kişisel veriler (kimlik bilgileri, iletişim bilgileri, eğitim bilgileri gibi özgeçmişte bulunan tüm bilgiler) yalnızca iş başvurusu değerlendirmesinde işlenmektedir.
“Online Borç Ödeme” alanımızdaki uygulama üzerinden yapılan yönlendirmeyle yapılan ödemelerde, sisteme girilen kredi kartı bilgileri VERDA tarafından kaydedilmemektedir. Söz konusu alana yazılan ad, soyad ve irtibat bilgileri ise yalnızca, ödeme yapılan dosya kapsamında bilgi verilmesini gerektiren bir durum halinde, size ulaşabilmek amacıyla kaydedilmektedir.
Kişisel verileriniz, ilgili mevzuatın öngördüğü durumlarda düzenleyici denetleyici kurumlara ve resmi mercilere aktarılabilecektir.
İşlenen veriler ve bilgiler, yasal veya sözleşmesel dosyalama süresi sona erdiğinde tarafımızca uygun görülecek yöntemlerden biri ile silinecek, yok edilecek veya imha edilecektir.
Sitemizdeki çerezleri silebilir, devre dışı bırakabilir ya da engelleyebilirsiniz. Bilgisayarlarında çerez kullanımını devre dışı bırakmış ziyaretçilerimiz de internet sitesini kullanmaya devam edebilir. Ayrıca tüm ziyaretçilerimiz VERDA tarafından kendileri hakkında tutulan bilgileri görmek, değiştirmek ya da silmek için info@verdahukuk.com adresine e-posta göndererek talepte bulunabilirler. Talebin kimlik ve adres bilgilerinizi içermesi ve başvuruya kimliğinizi tevsik edici belgelerin de eklenmesi gerekmektedir.
/ COVID - 19
VERDA
COVID – 19 salgınından kaynaklanan risklere karşı aldığımız tedbirler kapsamında, ekibimizin ofiste bulunmaları gerekmedikçe çalışmalarına uzaktan devam edebilmeleri için gerekli tüm teknolojik ve lojistik altyapı devrededir ve müvekkillerimize verilen hizmetlerin herhangi bir gecikme yaşanmaksızın devam etmesi için her türlü önlem alınmıştır. Hali hazırda ofisimizde fiziksel katılımla çalışma yapılmakta olup, binamızda ve çalışma ofislerimizde detaylı dezenfeksiyon işlemi yapılmıştır. Ayrıca ortak kullanım alanları günlük olarak dezenfekte edilmekte ve ozonlama işlemi yapılmaktadır.